اداری
برنامه نویسی
طراحی
حسابداری
گیمینگ
خانگی
پاور
پردازنده
رم
قاب کیس
کارت گرافیک
مادربرد
فن و خنک کننده
هارد
هارد HDD
هارد SSD
ماینتور
کیبورد
ماوس
اسپیکر
پد ماوس
علت کاهش عمر قطعات کیس کامپیوتر
خرید یک کیس کامپیوتر، به‌خصوص با قطعات قدرتمند و مدرن، هزینه‌بر و گاهی حتی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. بسیاری از کاربران انتظار دارند که کیس و قطعات آن چندین سال بدون مشکل برایشان کار کند. واقعیت این است که استفاده‌ی نادرست، نگهداری غیراصولی، یا حتی بی‌توجهی به برخی نکات ساده می‌تواند موجب کاهش عمر قطعات گران‌قیمت کیس شود. هدف ما در این مقاله این است که شما بتوانید با رعایت چند نکته کلیدی، عمر قطعات سیستم خود را به حداکثر برسانید و نیاز به هزینه مجدد را به حداقل برسانید. با ماکرو کالا همراه باشید تا جزئیات این عوامل را با هم بررسی کنیم و از خرابی زودهنگام قطعات جلوگیری کنیم.
علت کاهش طول عمر قطعات کیس
هر قطعه داخل کیس، وظیفه خاصی دارد و در شرایط خاصی کار می‌کند. بنابراین علت خراب شدن قطعات کیس کامپیوتر می‌تواند کاملاً متفاوت باشد. در این بخش، قصد داریم ۶ قطعه اصلی در کیس را جداگانه بررسی کنیم و ببینیم چه عواملی باعث فرسودگی یا خرابی آن‌ها می‌شود:
پردازنده (CPU)
پردازنده یا همان CPU، مغز سیستم شماست و دائماً در حال پردازش داده‌هاست. این قطعه، اگرچه به‌طور کلی طول عمر بالایی دارد، اما در شرایط خاصی ممکن است خیلی زودتر از حد انتظار دچار افت عملکرد یا خرابی شود. یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش عمر پردازنده، کارکرد مداوم در دمای بالا است. اگر سیستم تهویه مناسبی برای CPU وجود نداشته باشد، گرمای تجمع‌یافته باعث آسیب به ترانزیستورهای داخلی می‌شود.
دمای بالا همچنین منجر به خشک شدن سریع‌تر خمیر حرارتی بین CPU و هیت‌سینک شده و انتقال گرما را مختل می‌کند. برای افزایش عمر مفید cpu، حتماً از یک خنک‌کننده استاندارد یا حرفه‌ای استفاده کنید، به‌ویژه اگر اهل اجرای بازی‌ها یا نرم‌افزارهای سنگین هستید.
کارت گرافیک (GPU)
کارت گرافیک یکی از حیاتی‌ترین قطعات سیستم برای اجرای بازی‌ها، رندرهای گرافیکی و کارهای حرفه‌ای است. این قطعه در زمان فعالیت، مخصوصاً هنگام اجرای گرافیک‌های سنگین یا بازی‌های با وضوح بالا، دمای بسیار بالایی تولید می‌کند. دمای بیش‌ازحد، یکی از اصلی‌ترین عوامل خرابی یا کاهش عمر GPU است. اگر فن‌های کارت گرافیک عملکرد خوبی نداشته باشند یا گردش هوا درون کیس ناکافی باشد، حرارت بالا موجب فرسایش تدریجی چیپ‌های گرافیکی و کاهش کارایی آن خواهد شد. گردوغبار نیز دشمن جدی کارت گرافیک است. برای حفظ سلامت کارت گرافیک، کیس را به گونه‌ای انتخاب کنید که تهویه مناسبی داشته باشد. فن‌های اضافی برای ورود و خروج هوا بسیار مفید هستند.
پیشنهاد مطالعه: کیس کامپیوتر چیست؟
مادربرد (Mainboard)
مادربرد، ستون فقرات سیستم است که تمامی قطعات اصلی به آن متصل هستند. کاهش عمر مادربرد می‌تواند کل سیستم را از کار بیندازد. یکی از مهمترین عوامل کاهش عمر مادربرد، نوسانات برق است. شوک‌های الکتریکی می‌توانند به مدارها و چیپ‌ست‌های مادربرد آسیب برسانند. این آسیب‌ها معمولاً در ظاهر مشخص نیستند، اما باعث ناپایداری سیستم و در نهایت خرابی کامل مادربرد می‌شوند. گرد وغبار نیز تأثیر مستقیمی بر عملکرد مادربرد دارد. ذرات معلق می‌توانند باعث اتصال کوتاه در بین قطعات شده یا خنک‌کنندگی قطعات روی مادربرد را مختل کنند. برای محافظت از مادربرد، حتماً از یک محافظ برق باکیفیت یا UPS استفاده کنید. در زمان نصب قطعات، دقت بالا داشته باشید و از نیروی اضافی استفاده نکنید.
حافظه رم (RAM)
یکی از دلایل رایج کاهش عمر رم، نصب نادرست یا نیمه‌درست آن در اسلات است. اگر رم به درستی جا نیفتاده باشد، ممکن است سیستم روشن نشود و در بلندمدت باعث آسیب به خود اسلات مادربرد یا پایه‌های رم می‌شود. یکی دیگر از کاهش طول عمر قطعات کیس بخصوص رم، گردوغبار است که با نفوذ به اسلات‌های رم یا پین‌های آن، ارتباط الکتریکی را مختل می‌کند. در سیستم‌های حرفه‌ای یا کیس مخصوص گیمینگ ، دمای بالا نیز می‌تواند عمر رم را کاهش دهد. در هنگام نصب رم، حتماً از قفل شدن کامل آن در اسلات‌ها مطمئن شوید و هر چند ماه یک‌بار، اسلات رم و خود رم را تمیز کنید. اگر رم‌های شما مخصوص بازی هستند، بهتر است از خنک‌کننده مادربرد یا فن‌های جانبی استفاده کنید.
منبع تغذیه (Power Supply – PSU)
یکی از رایج‌ترین دلایل کاهش عمر پاور، نوسانات برق شهری است. زمانی که ولتاژ بیش از حد بالا یا پایین می‌رود، پاور باید آن را تنظیم کند. اگر کیفیت پاور پایین باشد، نه‌تنها نمی‌تواند این کار را به‌درستی انجام دهد، بلکه باعث انتقال شوک به مادربرد و سایر قطعات می‌شود. گردوغبار نیز می‌تواند باعث مسدود شدن فن پاور و داغ شدن آن شود. برای هر سیستم، پاوری با توان کافی و دارای گواهی 80PLUS تهیه کنید. استفاده از محافظ برق یا UPS برای جلوگیری از شوک الکتریکی الزامی است. فن پاور را هر چند ماه یک‌بار با هوای فشرده پاک‌سازی کنید.
پیشنهاد مطالعه: کیس اسمبل شده چیست؟
هارد دیسک (HDD)
ضربه فیزیکی چه در حین جابه‌جایی کیس، چه هنگام نصب یا باز کردن آن ممکن است باعث آسیب به هارد شود. هارد به عنوان مهمترین اجزای کامپیوتر با کارکرد طولانی‌مدت سیستم بدون خاموشی، دچار آسیب و کاهش عمر می‌شود. همچنین اگر جریان هوای مناسب درون کیس وجود نداشته باشد، گرمای تولید شده در خود هارد باعث کاهش کارایی و آسیب فیزیکی به پلاترها خواهد شد. هارد را در مکان مناسب و ثابت داخل کیس نصب کنید. از محافظ‌های ضد لرزش استفاده کنید و برای خنک‌سازی آن از فن جانبی استفاده شود. خاموش کردن سیستم در زمانی که استفاده‌ای از آن نمی‌شود، باعث افزایش عمر هارد خواهد شد.
آیا علت کاهش عمر قطعات انواع کیس مشابه است؟
جواب تا حد زیادی به نوع استفاده و بار کاری سیستم بستگی دارد. در کیس‌های گیمینگ که پردازنده و کارت گرافیک به‌صورت مداوم تحت فشار بالای پردازشی و حرارتی قرار دارند، مشکلاتی مانند گرمای بیش از حد، فرسودگی خمیر حرارتی و استهلاک فن‌ها، علت خراب شدن قطعات کیس کامپیوتر می باشند. در کیس‌های معمولی مثل کیس اداری یا برنامه‌نویسی، بار پردازشی کمتر و دمای کاری پایین‌تر است، در نتیجه فرسودگی قطعات به کندی پیش می‌رود. برخی عوامل مشترک میان همه کیس‌ها شامل استفاده از منبع تغذیه نامناسب، نصب نادرست قطعات، عدم نظافت دوره‌ای و ضربه‌های فیزیکی می‌باشد.
جمع‌بندی
طول عمر قطعات کیس کامپیوتر به شدت به نوع استفاده و میزان نگهداری شما بستگی دارد. هر چقدر بیشتر مراقب دما، برق، گردوغبار و اورکلاک باشید، سیستم‌تان برای مدت طولانی‌تری بدون مشکل کار خواهد کرد. رعایت این نکات نه تنها از نظر اقتصادی به‌صرفه است، بلکه عملکرد سیستم را نیز در سطح بالاتری حفظ می‌کند. خرید کیس گران‌قیمت و استفاده از قطعات رده‌بالا به تنهایی کافی نیست؛ توجه به جزئیات و مراقبت صحیح، راز واقعی افزایش عمر مفید سیستم است. ما در ماکرو کالا تلاش می‌کنیم تا با ارائه‌ی راهکارهای اصولی، شما را از هزینه‌های سنگین تعمیر یا تعویض قطعات نجات دهیم. همیشه به یاد داشته باشید که پیشگیری حتی در دنیای تکنولوژی بهتر از درمان است.
سوالات متدوال
۱. هر چند وقت یک‌بار باید داخل کیس را تمیز کنیم؟
بهتر است هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار، با دمنده هوا یا اسپری هوای خشک داخل کیس را از گردوغبار پاک‌سازی کنید. در محیط‌های آلوده یا مرطوب، این بازه باید کوتاه‌تر شود.
۲. آیا نگه‌داشتن کامپیوتر در حالت Sleep یا Hibernate به سخت‌افزار آسیب می‌زند؟
خیر، این حالت‌ها برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی طراحی شده‌اند و آسیبی به سخت‌افزار نمی‌زنند. در واقع، استفاده از این حالت‌ها عمر قطعات را افزایش می‌دهد.
۳. چگونه بفهمیم که قطعه‌ای در آستانه خراب شدن است؟
نشانه‌هایی مانند داغ شدن بیش‌ازحد، صداهای غیرعادی، هنگ کردن سیستم، یا خاموش شدن ناگهانی می‌توانند هشداردهنده باشند. نرم‌افزارهایی مثل CrystalDiskInfo برای هارد و HWMonitor برای دما، می‌توانند کمک‌تان کنند.